Een foto is een portret wanneer er een persoon herkenbaar op afgebeeld is. Iemand is herkenbaar wanneer een bekende de persoon kan herkennen. Een foto van iemands gezicht is de meest voorkomende vorm van een portret. Maar ook haar, kleding, houding, lichaamsbouw en omgeving kunnen ervoor zorgen dat een persoon herkenbaar op de foto staat. De juridische definitie van een portret is ruimer dan wat men in de fotografie verstaat onder een portret.

De wet maakt een onderscheid tussen in opdracht van de geportretteerde gemaakte portretten, en niet in opdracht gemaakte portretten. Van een in opdracht gemaakt portret is sprake als het portret in opdracht/ten behoeve van de geportretteerde gemaakt wordt. In andere gevallen is er sprake van een niet in opdracht gemaakt portret.

De geportretteerde heeft in dit geval een portretrecht dat sterker is dan het auteursrecht van de fotograaf. Zo mag de fotograaf het portret niet publiceren zonder toestemming van de geportretteerde. Daarnaast mag de geportretteerde het portret laten publiceren in een krant of tijdschrift, daarvoor is geen toestemming van de fotograaf nodig.

In dit geval is publicatie van het portret toegestaan, tenzij een redelijk belang van de geportretteerde zich daartegen verzet. Een redelijk belang is veelal de privacy van de geportretteerde: bescherming van privéomstandigheden, onwenselijke associatie of kans op bespotting of minachting. Een redelijk belang kan ook een commercieel belang zijn, dat is meestal het geval bij de publicatie van een portret van een bekend persoon.

Als iemand toestemming geeft voor het maken van een foto, betekent dat niet dat er ook toestemming is voor publicatie van die foto. Ook wanneer de geportretteerde bewust toestemming heeft gegeven voor het maken van de foto, kan die persoon een beroep doen op het portretrecht.

Als fotograaf kun je portretrechtclaims voorkomen door de geportretteerde een quitclaim te laten tekenen. Daarmee geeft de geportretteerde toestemming voor publicatie. Zorg er ook voor dat je bij opdrachten de algemene voorwaarden van DuPho gebruikt, daarmee wordt de aansprakelijkheid van de fotograaf beperkt.

Het portretrecht kan ingewikkeld zijn. Het is daarom verstandig om bij een portretrechtelijke kwestie contact op te nemen met mij of mijn collega Laila Schoots. Indien je vragen hebt staan wij altijd voor je klaar.